شخصیت مهرطلب چه ویژگی‌هایی دارد؟

این موضوع که همه‌ی ما برای زندگی به محبت نیاز داریم، یک واقعیت است اما یک شخصیت مهربان و یک شخصیت مهرطلب باهم فرق دارند. به بیان ساده‌تر افراد مهرطلب کسانی هستند که سعی می‌کنند دیگران را از خود راضی نگه دارند و برای بدست آوردن توجه و تأیید دیگران، هر کاری انجام می‌دهند. به همین جهت مهرطلبی را می‌توانیم بیماری راضی کردن دیگران یا توجه افراطی به آنچه خوشایند دیگران است، بدانیم. اما این سوال بوجود می‌آید که شخصیت مهرطلب چه ویژگی‌هایی دارد، مهربانی و مهرطلبی چه فرقی دارند و چطور متوجه بشویم که کسی مهرطلب است؟

فرق مهرطلبی و مهربانی چیست؟

کسی که مهر و محبت را در کودکی دریافت کرده و در محیطی رشد کرده که محبت بی قید و شرط را تجربه کرده است، تشنه‌ی محبت دیگران نیست؛ اما کسی که در کودکی محبتی دریافت نکرده، تشنه‌ی محبت دیگران است و به همین دلیل مهر و محبت دیگران را به هر طریقی جستجو می‌کند.
شخصیت مهربان از محبت و مهربانی خود شاد است و سپاس‌گزارِ کسی است که به او فرصت مهربانی کردن داده است. در واقع زمانی که فرد مهربان به کسی محبت می‌کند، از اینکه می‌تواند او را خوشحال کند، احساس خوبی دارد و این در حالیست که مهرطلبی مفهوم کاملا متفاوتی دارد.
شخصیت مهرطلب از روی اجبار و ترس از دست دادن توجه دیگران، به اطرافیان محبت می‌کند و این محبت کردن از روی اجبار، شخص مهرطلب را غمگین، خشمگین و ناراضی می‌کند. طوری که او در مقابل کاری که انجام داده است، انتظار پاداش، تشکر و جبران دارد.

بنابراین تفاوت مهرطلبی و مهربانی در این است که فرد مهربان از مهربانی کردن در حق دیگران خوشنود است و توقع جبران ندارد. اما فرد مهرطلب درک درستی از مهربانی ندارد و این کار را از روی ترس و اجبار درونی انجام می‌دهد. همین موضوع باعث می‌شود که در مقابل محبتی که به دیگران داشته، توقع تشکر و پاداش داشته باشد.

علل بروز مهرطلبی چیست؟

ریشه‌ی مهرطلبی در دوران کودکی و باور‌های نادرستی است که پدر و مادر به اشتباه در فرزند خود ایجاد کرده‌اند. وقتی شخصی در زمان کودکی محبتی از طرف والدین خودش دریافت نمی‌کند و پدر و مادر به دلایل مختلف او را توبیخ کرده و انتظارات سخت‌گیرانه‌ای دارند، کودک دچار سرخوردگی عاطفی می‌شود و برای انجام تمام کارهایش به دنبال تأیید دیگران است.
از طرف دیگر گاهی‌اوقات جامعه این باور غلط را در فرد ایجاد می‌کند که باید طوری رفتار کند که از سمت دیگران مورد قبول واقع شود. و این موضوع باعث می‌شود که شخص سعی کند خودش را در نظر دیگران خوب جلوه بدهد.

در نهایت همه‌ی این مسائل منجر می‌شود که شخص به دلایل مختلفی مانند ترس از دست دادن، ترس از تنها ماندن، ترس از دوست داشته نشدن، احساس گناه و ... به یک شخصیت مهرطلب تبدیل بشود که حاضر است برای کسب رضایت و توجه دیگران خودش را آزار بدهد.

ویژگی‌های شخصیت مهرطلب

مهرطلبی ممکن است در بعضی از افراد به صورت زیاد یا کم وجود داشته باشد. به‌ گفته‌ی دکتر هلاکویی برخی از ویژگی‌های افراد مهرطلب عبارتند از:

نیاز به تأیید دیگران

شخص مهرطلب در اکثر مواقع میخواهد تأیید دیگران را داشته باشد و طوری رفتار کند، لباس بپوشد یا صحبت کند که مورد تأیید قرار بگیرد.

ضعف در رد کردن خواسته‌ی دیگران 

وقتی کسی از شخص مهرطلب انتظاری داشته باشد، با اینکه ممکن است قلبا با خواسته‌ی او مخالف باشد، نه نمی‌گوید و این موضوع باعث می‌شود که خودش را بعدا سرزنش کند. حتی گاهی‌اوقات اگر شخص مهرطلب با خواسته‌ی کسی مخالفت کند، بعدا دچار تردید می‌شود که چرا این کار را کرده است و احساس پشیمانی می‌کند.

احساس خجالت هنگام گرفتن حق خود

شخص مهرطلب از اینکه حق خودش را بگیرد خجالت می‌کشد و در اکثر مواقع از این موضوع سرباز می‌زند. برای مثال اگر به کسی پول قرض بدهد، وقتی موعد پس گرفتن قرض برسد از اینکه این مسئله را عنوان کند، خجالت می‌کشد و به خودش سختی می‌دهد تا این موضوع را عنوان نکند.

بروز ندادن عقیده و نظر خود

شخص مهرطلب به راحتی اظهار نظر نمی‌کند و با حالتی مبهم صحبت می‌کند که در نهایت موافق یا مخالف بودن او با یک مسئله مشخص نمی‌شود. در واقع او از اینکه نظر و عقیده‌اش مخالف طرف مقابل باشد، می‌ترسد و به همین دلیل در صورت تأیید نشدن توسط دیگران، سعی می‌کند حرف خودش را عوض کند.

جلب محبت از سمت دیگران

شخص مهرطلب سعی می‌کند کارهایی را انجام بدهد که محبت اطرافیان را جلب کند. در واقع او سعی می‌کند طوری رفتار کند که در نظر دیگران دوست‌داشتنی و خوب به نظر برسد. مثلا ممکن است وقتی با شخصی که روی چاقی و لاغری حساس است صحبت می‌کند از لاغری او تعریف کند و از این طریق سعی کند توجه او را جلب کند.
در واقع فرد مهرطلب در کودکی این احساس خوب و دوست‌داشتنی بودن را دریافت نکرده و حتی خودش هم خودش را دوست ندارد. به همین دلیل در تلاش است تا در نظر دیگران دوست‌داشتنی باشد و این کمبود درونی را برطرف کند.

ناراضی و غمگین بودن

فرد مهرطلب ناراضی و غمگین است و انتظار دارد دیگران او را درک کنند. همچنین اکثر اوقات احساس ناامیدی می‌کند و این انتظار درونی در او وجود دارد که در آینده اوضاع بدتر می‌شود.

انتظار بیش‌ازحد از دیگران

شخص مهرطلب توقع و انتظار زیادی از اطرافیان خودش دارد. در واقع انتظار دارد که مورد توجه اطرافیان قرار بگیرد.

پشیمان کردن دیگران

فرد مهرطلب گاهی طوری رفتار می‌کند که احساس پشیمانی در طرف مقابل خودش بوجود بیاورد. در واقع این احساس را در طرف مقابل ایجاد می‌کند که رفتار او باعث ناراحتی شده و حالا باید بابت رفتارش متنبه و پشیمان باشد.

برطرف کردن نیازهای دیگران

شخص مهرطلب احساس می‌کند باید نیازهای دیگران را برطرف کند تا از این طریق مهربان به نظر برسد.

اهمیت ندادن به خود

شخصیت مهرطلب به دیگران اهمیت می‌دهد اما در رابطه با خودش خساست به خرج می‌دهد. برای مثال شخص مهرطلب حاضر است بهترین لباس را برای کسی هدیه بگیرد اما برای خودش نه. در واقع چنین شخصی همه‌ی چیزهای خوب را برای دیگران طلب می‌کند و کمترین سهم را برای خودش قائل می‌شود.

اهمیت به قضاوت دیگران

شخص مهرطلب به نظر دیگران بیش‌ازحد اهمیت می‌دهد و ملاک خوب یا بد بودن یک موضوع را نظر و قضاوت دیگران در نظر می‌گیرد. مثلا یک فرد مهرطلب اگر قصد برقراری ارتباط با کسی را داشته باشد، اگر چند نفر آن شخص را تأیید کنند، او هم تأیید می‌کند و اگر برعکس باشد، ممکن است نظرش را عوض کند. 
در واقع فرد مهرطلب در اکثر مواقع به نظر و قضاوت دیگران توجه می‌کند و به سرعت تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

احساس کمتر بودن نسبت به دیگران

فرد مهرطلب احساس می‌کند نسبت دیگران کمتر و پایین‌تر است. حتی وقتی دیگران در رابطه با او نظر مثبتی دارند، خودش این احساس را ندارد و فکر می‌کند توانایی و هوشی که دیگران از آن صحبت می‌کنند را ندارد.

وابسته بودن

وابستگی دو حالت دارد. در حالت اول فرد سعی می‌کند نیازهای خودش را از طریق دیگران برطرف کند و در حالت دوم فرد می‌خواهد نیازهای دیگران را خودش برطرف کند. همچنین فرد وابسته در زمینه احساس و طرز فکر هم وابستگی دارد. مثلا اینطور تصور می‌کند که اگر دیگران به چیزی باور دارند او هم باید باور داشته باشد یا اگر چیزی در نظر دیگران درست است، از نظر او هم باید درست باشد.

احساس تقصیر و گناه

شخص مهرطلب در اکثر مواقع کسی را مقصر و گناهکار می‌داند. در واقع چنین شخصی یا خودش را گناهکار می‌داند یا دیگران را و گویی به دنبال این است که مقصر را پیدا کند.

معذرت‌خواهی کردن مداوم

شخص مهرطلب وقتی کس دیگری اشتباه می‌کند، معذرت‌خواهی می‌کند و احساس می‌کند بدهکار دیگران است. چنین شخصی حتی گاهی‌اوقات سوالات خودش را با کلمه «ببخشید» شروع می‌کند و اینطور فکر می‌کند که از ایجاد مزاحمت برای دیگران باید متاسف باشد.

به دنبال لذت رفتن را خودخواهی می‌داند

فرد مهرطلب تصور می‌کند اینکه دنبال شادی و لذت برود، نشان‌دهنده‌ی خودخواهی است. مثلا در یک مهمانی قسمت خوب غذا را به دیگری داده و خودش قسمت سوخته را می‌خورد و احساس می‌کند چون لذت نبرده، آدم خوبی است و خودخواه نیست. در واقع فرد مهرطلب فرق خوددوستی و خودخواهی را نمی‌داند و فکر می‌کند اگر قدمی برای شادی و لذت خودش بردارد نشانگر خودخواه بودنش می‌باشد.

راهکارهای مقابله با مهرطلبی

اگر مهرطلبی درمان نشود ممکن است در آینده اختلالات دیگری را بوجود بیاورد. برای مثال ممکن است دچار پرخاشگری بشود یا از نظر عاطفی آنقدر تحت فشار قرار بگیرد که اضطراب فراوانی را تجربه کند.

چنین فردی حتی ممکن است به خاطر احساس گناهی که دارد درگیر افسردگی بشود. به همین جهت لازم است که شخص مهرطلب برای تغییر خودش قدمی بردارد و برای این منظور می‌تواند به یک روانشناس مراجعه کند. 
به‌طورکلی برخی از راهکارهای مقابله با مهرطلبی عبارتند از:

• شناخت پیدا کردن نسبت به افکار منفی و باورهای غلط
• خود مراقبتی برای سلامت جسم و روح
• گام‌هایی در جهت افزایش اعتماد به نفس
• رو‌به‌رو شدن با ترس‌ها
• تمرین برای نه گفتن و مخالفت با خواسته‌ی دیگران
• عنوان کردن نظرات و پیشنهادات خود حتی وقتی دیگران مخالف آن باشند
• پذیرفتن این مسئله که لازم نیست مورد تأیید همه باشیم
• تغییر باورهای مهرطلبانه
• کمک گرفتن از یک روانشناس