ریزش مو در زنان به چه دلایلی اتفاق می‌افتد؟

ریزش مو یکی از مشکلات رایج خانم‌ها است که در سنین مختلف اتفاق می‌افتد. با اینکه ریزش ۵۰ الی ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است، اما گاهی‌اوقات بر اثر عوامل مختلفی مانند ژنتیک یا مصرف داروهای خاص، میزان ریزش مو در زنان بیشتر می‌شود.

ریزش مو در زنان چیست؟

ریزش مو بخشی از چرخه طبیعی رشد مو می‌باشد؛ در واقع زمانی که موهای جدید رشد می‌کنند، موهای قدیمی می‌افتند و به همین دلیل است که گفته‌ می‌شود ریزش ۵۰ الی ۱۰۰ تار مو در طول روز طبیعی است. اما زمانی که اختلالی در این چرخه طبیعی رخ می‌دهد و هنگام ریختن موهای قدیمی، موهای جدید کمتری رشد می‌کنند، ریزش مو اتفاق می‌افتد. همچنین وقتی ریزش مو خیلی شدید باشد با نام علمی آلوپسیا (alopecia) شناخته می‌شود.
به طور کلی چرخه طبیعی رشد موها در سه مرحله اتفاق می‌افتد که به شکل زیر می‌باشد:

• مرحله آناژن (مرحله رشد): فاز آناژن معمولا ۲ الی ۸ سال طول می‌کشد که در طول آن، سلول‌ها در ریشه مو تقسیم می‌شوند و ساقه مو از قسمت پیاز مو رشده کرده و به سمت بالا می‌آید؛ در همین حال پیاز مو به بخش‌های عمیق‌تر پوست نفوذ می‌کند تا تغذیه لازم را بدست آورد. همچنین ۸۵ الی ۹۰ درصد از موهای سر ما در این مرحله قرار دارند.
• مرحله کاتاژن (مرحله میانی): فاز کاتاژن یک فاز موقتی است که تقریبا ۳ درصد از موهای ما در این مرحله قرار گرفته‌اند. در این مرحله که ۲ الی ۳ هفته طول می‌کشد، رشد مو متوقف شده و همراه با تخریب پیاز مو، ساقه مو به سمت بالا رانده می‌شود.
• مرحله تلوژن (مرحله استراحت): این مرحله که فاز افتادن هم نام دارد ۲ الی ۴ ماه طول می‌کشد که در طول آن، موی جدید تشکیل شده و موی قدیمی می‌افتد. حدود ۶ الی ۸ درصد از موهای ما در فاز تلوژن به سر می‌برند و به همین دلیل است روزانه حدود ۵۰ الی ۱۰۰ تار مو که در این فاز بوده‌اند را از دست می‌دهیم.

کدام خانم‌ها بیشتر به ریزش مو دچار می‌شوند؟

هر خانمی ممکن است تحت تأثیر ریزش مو قرار بگیرد؛ اما به طور کلی در بعضی از خانم‌ها این اتفاق شایع‌تر است:

• خانم‌های بالای ۴۰ سال
• خانم‌هایی که تازه بچه‌دار شده‌اند
• خانم‌هایی که شیمی درمانی کرده‌اند یا از داروهای خاصی با عوارض ریزش مو استفاده می‌کنند
• خانم‌هایی که از مدل موهایی مانند دم اسبی که موها را می‌کشد، زیاد استفاده می‌کنند
• خانم‌هایی که بیش از حد از مواد شیمیایی آسیب‌زا روی موهایشان استفاده می‌کنند

چه عواملی باعث ریزش مو در خانم‌ها می‌شود؟

ریزش مو در زنان به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

سابقه خانوادگی (وراثت)

الگوی طاسی زنانه نوعی ریزش مو است که در خانواده به صورت ارثی وجود دارد. در چنین حالتی موهای جلوی سر نازک شده و موهای پشت سر می‌ریزد. این نوع ریزش که ریزش موی ارثی هم به آن گفته می‌شود، رایج‌ترین نوع ریزش بوده و در بین ۲۰ درصد از زنان اتفاق می‌افتد. همچنین این مدل ریزش مو در زمان یائسگی و از دست دادن استروژن شدیدتر می‌شود.

مدل مو

ریزش موی کششی نوع دیگری از ریزش مو است که بر اثر محکم بستن مو به شکل دم اسبی، بافت مو به کف سر یا وسواس کندن مو ایجاد می‌شود. در چنین حالتی اگر فولیکول‌های مو آسیب ببینند، ریزش آن‌ها می‌تواند دائمی باشد.

استرس یا شوک شدید به بدن

گاهی‌اوقات استرس یا شوک شدید به بدن باعث ریزش موی موقتی می‌شود. مواردی مانند استرس روانی شدید، جراحی، بیماری، بچه‌دار شدن، کاهش وزن شدید، اختلال غده تیروئید، تغییرات هورمونی و ... به بدن شوک وارد کرده و در چرخه رشد مو اختلال ایجاد می‌کنند. در چنین حالتی رویش مو در فاز آناژن آنقدری نیست که بتواند خلأ موهای از دست رفته را جبران کند و چرخه حیات مو در فاز تلوژن باقی می‌ماند که به آن ریزش موی تلوژن افلوویوم (telogen effluvium) هم گفته می‌شود.

شیمی درمانی یا مصرف دارو

شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و به طور کلی مصرف برخی از داروها، باعث ریزش ناگهانی مو می‌شود که ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهد. به این نوع ریزش مو، آناژن افلوویوم (anagen effluvium) گفته می‌شود که در فاز آناژن یا مرحله رشد مو اتفاق می‌افتد. در حقیقت برخی از سموم موجود در داروها به ساقه مو آسیب می‌زنند و در نتیجه ممکن است فرد ناگهان ۸۰ الی ۹۰ درصد موهای خود را از دست بدهد.

رژیم غذایی نادرست

اولویت‌بندی سیستم بدن به این شکل است که برخی از بافت‌های بدن از اولویت کمتری برخوردار هستند و موها هم در همین دسته قرار می‌گیرند؛ در واقع موها تنها از مواد مغذی باقی مانده پس از توزیع آن‌ها به ارگان‌های حیاتی بدن، تغذیه می‌کنند و به همین دلیل است که اگر شخصی رژیم غذایی مناسبی نداشته باشد، ماده غذایی اضافه‌ای برای تقویت و تغذیه موها باقی نمی‌ماند و در این صورت موها ضعیف شده و دچار ریزش می‌شوند.

ارتباط بین ریزش مو و یائسگی چیست؟

در دوران یائسگی سطح هورمون‌ها تغییر می‌کند به طوری که مقادیر استروژن و پروژسترون افت کرده و اثرات هورمون‌های مردانه یعنی آندروژن، افزایش می‌یابد. به همین دلیل در دوران یائسگی و بعد از آن، فولیکول‌های مو کوچک شده، موها با نازک شده و با سرعت کمتری رشد می‌کنند؛ در نتیجه ریزش موها در فرد بیشتر می‌شود.
در چنین حالتی پزشک زنان یک معاینه دقیق انجام می‌دهد و سطح آهن و هورمون تیروئید شخص را کنترل می‌کند تا با توجه به شرایط او مصرف دارو یا هورمون درمانی را توصیه کند.

علائم و نشانه‌های ریزش مو در زنان چیست؟

همانطور که گفتیم ریزش مو به صورت طبیعی و روزانه اتفاق می‌افتد اما در صورتی که از حالت طبیعی بیشتر شود، لازم است شخص به متخصص پوست و مو مراجعه کند تا با انجام آزمایش‌های لازم و تشخیص دلیل آن برای درمان اقدام کند.

برخی از نشانه های ریزش موی غیرطبیعی که با دیدن آن‌ها باید به پزشک مراجعه کنیم عبارتند از:

• شدید شدن ریزش مو و دیدن بیش از حد موهای ریخته شده روی زمین، روی بالش یا هنگام استحمام
• کم‌پشت شدن موهای بالای سر
• کوچک و کم حجم شدن دم اسبی یا بافت موها نسبت به قبل
• شکسته شدن مو

سخن آخر

ریزش مو ممکن است به دلایل مختلفی رخ بدهد که گاهی‌اوقات با یک راهکار ساده مانند تغییر رژیم غذایی یا مصرف ویتامین و مکمل‌های تقویتی می‌توانیم از بروز آن جلوگیری کنیم. به همین جهت مراجعه به متخصص پوست و مو به ما کمک می‌کند دلیل ریزش موی خود متوجه شده و هرچه سریع‌تر نسبت به درمان اقدام کنیم.