🌲بانوی 2800 ساله ایران که در کرج زندگی می کند!
در روستای شهرستانک، درخت سرو اُرس کهن سالی وجود دارد که به عنوان کهن سال ترین موجود زنده ایران شناخته شده و چه داستان ها و روزگارانی که پیش از امپراتوری بزرگ هخامنش تا امروز را در دل خود حفظ کرده است.
ویژگی های درخت اُرس
اُرس یا هورَس گونه ای درخت سرو است که در مناطق کوهستانی و در ارتفاع بیش از 2500 متر می روید. درخت ارس بسیار مقاوم و سازگار با هر نوع آب و هوا است و معمولا عمری طولانی دارد و در برابر بیماری ها و انگل های طبیعی بسیار مقاوم است. پراکندگی این درخت در کشور تنها دو میلیون هکتار است که بیشتر در خراسان متمرکز شده است. ارس از جمله درختان حفاظت شده در ایران است و قطع آن ممنوع می باشد. شاید جالب باشد بدانید در فرهنگ ایرانی درخت ارس یا سرو، نماد جاودانگی و نامیرایی بوده است و در سنگ نگاره های پیش از اسلام و به شکل نماد ترمه پس از اسلام همواره نقش اساسی داشته است. احتمالا این سوال برایتان پیش آمده که سرو چه ربطی به ترمه دارد؟ در واقع بُته‌جـِقّه برجسته ترین نقشی است که در ترمه های اصیل استفاده می شود و در اصل نماد سرو خمیده ای است که به نشانه فروتنی اینگونه سر به زیر آورده است.
سرو همیشه زنده و سبز است. شاعران سرو را نماد آزادی می دانند و دلیلش شاید به آزاد بودن این درخت از بار میوه و برگ ریزان پاییزی بر می گردد. حتی فردوسی در شاهنامه، فریدون را به سرو تشبیه کرده و در قسمت هایی از شاهنامه که ضحاک، پادشاه ماردوش، خواب فریدون (کسی که ضحاک را شکست داد) را می بیند، نگار گران فریدون را در رویای ضحاک به شکل درخت سرو کشیده اند. و همه این ها نشانگر این است که این درخت همیشه سبز و استوار چه ارزشی در باور ها و فرهنگ ایرانی داشته است.
درخت اُرس شهرستانک
درخت ارسی که در روستای شهرستانک قرار دارد، با ارتفاع 17 متر و قطر 13 متر نسبت به تمام درختان ارس جهان که گزارشی از آن ها موجود است، از نظر قطر برتری دارد. طبق مطالعات گاه‌شناسی درختی این درخت کهن سال ماده است و به همین دلیل آن را به عنوان بانوی 2800 ساله ایران می شناسند.
این درخت به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری روستای شهرستانک شناخته شده و توجه بسیاری از مسافرین و گردشگران را به خودش جلب می کند.
تنه این درخت از درون پوسیده و در حجم قابل توجهی خالی شده است. و بر اثر شکسته شدن یکی از شاخه های قطورش، پوست بخشی از تنه این درخت از ارتفاع 9 متری تا سطح زمین به عرض 10 الی 20 سانتی متر کنده شده است. متاسفانه اطراف این درخت به منظور خارج کردن احتمالی گنج، در چند نقطه حفاری شده که به ریشه های آن آسیب جدی وارد شده است. اما با وجود تمام این بی مهری ها، این بانوی کهن سال و استوار هنوز تسلیم نشده و همچون مادری مهربان سایه اش را بر زمین گسترانیده و رازهای بسیاری را در دل خود گنجانده است.
به قول دکتر کمال‌الدین ناصری:
برادرم درخت
شکوه رستن و حیات
سترگ و سربلند و سبز
فکنده پنجه در زمین
بر آسمان گشاده دست
به جستجوی نور و رنگ
رها میان بادها
نهفته راز زیستن
میان شاخسار و برگ
به پیکرش چه زخم هاست
ز رنج جهل و خشم و آز
ز رنج روزگار سخت
برادرم درخت
برادرم درخت
در نهایت باید بگوییم یک درخت 50 ساله هزاران دلار ارزش دارد اما چه کسی می تواند روی این درخت 2800 ساله که چنین مقاوم به زندگی ادامه داده است، ارزش بگذارد؟
چنین پایه های کهن سالی در هر کشوری نشانه وقار سرزمینی آن کشور می باشد و کمتر کشوری وجود دارد که تعداد پایه های کهن سال موجود در آن از عدد 1000 هم گذر کرده و از این منظر بی رقیب باشد. به همین دلیل است که باید وجود چنین موهبت هایی را ارزشمند دانسته و در نگهداری از آن ها بکوشیم. و فراموش نکنیم که این پیر تودار چه حرف هایی که در دل دارد و چه کسانی که در طول تاریخ زیر سایه آن به آرامش رسیده اند.
